فرهنگ، زمین جولان تانک‌ها نیست

آفتاب زاگرس، ولی الله شجاع پوریان در سرمقاله روزنامه همدلی نوشت : در روز ۱۴ تیرماه همزمان با روز قلم، اتفاقی در کلان شهرتهران روی داد که شوری و تلخی آن کام اندیشمندان، اهالی قلم، فکر و فرهنگ کشور را آزرد. اگر اندک امیدی می رفت ساحت فکر و اندیشه از امنیت نسبی در فضای سیاسی و اجتماعی کشور برخوردار باشد، پلمپ خانه اندیشمندان با دستور شهردار تهران، این امید را واهی نشان داد و باز هم دست کارگزاران نظام را در دفاع از عملکرد حاکمیت در حوزه فرهنگ و اندیشه خالی گذاشت. سال‌هاست که به توقیف روزنامه‌ها و انحصار صدا و سیما و تریبون‌های رسمی و حتی فضاهای عمومی دانشگاهی و علمی و در یک کلمه یک‌دست کردن تریبون‌های جامعه عادت کرده‌ایم، اما چنین پنداشته می‌شد که متاثر از آموزه‌های دینی و حفظ ظاهر و مصلحت جامعه، محافل اندیشه‌ورزی که در سطحی بالاتر از میانگین عادی جامعه به دنبال گفتمان علمی، نظریه‌پردازی، آزاداندیشی و اندیشه‌ورزی هستند، از تیغ توقیف و حذف و سانسور در امان هستند، اما اقدام زاکانی در پلمپ خانه اندیشمندان نشان داد که برای جریانی که‌ به‌ زعم باطل خود به فکر حتی یک‌دست کردن اندیشیدن مردم و اندیشمندان جامعه هستند، هیچ خط پایانی نیست و شعار و ژست کرسی‌های آزاد‌اندیشی این مسپولان نمایشی بیش نیست. خانه اندیشمندان برخلاف فضای رسانه‌ای امروز اتفاقا نام شناخته شده‌ای برای عامه مردم نیست، این خانه مامن محققین، پژوهشگران، اندیشه‌ورزان، اساتید علوم انسانی و متفکرانی است که نه از روی غرض و سیاست‌ورزی رایج، بلکه از منظر اندیشه و تفکر گرد هم جمع می‌شوند و دریچه بحث، گفتگو، تضارب افکار، تسامح و تساهل را در عرصه علم و دانش باز نگه می‌دارند، در واقع خانه اندیشمندان حتی با فرض نگاه امنیتی هم نمی‌تواند محل تهییج، تشویش و اتهاماتی از این دست باشد که از سوی نزدیکان شهردار تهران برای این نهاد فرهنگی مطرح شد و گرنه خیلی زودتر دست نوزاشی بر سر آن کشیده شده بود. استدلال شهرداری تهران در پلمپ خانه اندیشمندان نیز قابل تامل است، به عنوان کسی که برهه‌ای به عنوان معاون فرهنگی و اجتماعی شهرداری تهران مسئولیت داشته‌ام، بر این نکته آگاهم که ده‌ها و صدها نهاد مدنی، مردمی، مذهبی، علمی، فرهنگی، رسانه‌ای، خیریه، پزشکی و حتی شخصیت‌ها و انواع و اقسام حرف و مشاغل از طیف‌ها و جریان‌های مختلف سیاسی و فکری از مساعدت مالی، مکانی و معنوی شهرداری تهران بهره‌مند هستند؛ اکنون شهردار تهران مدعی است خانه اندیشمندان باید از انحصار یک جریان خاص خارج و محلی برای تبلور همه جریان‌ها باشد، باید به جناب آقای زاکانی، دست مریزاد گفت، پس اول لیست کامل ساختمان‌های در اختیار همه سازمان‌ها، نهادها، انجمن‌ها، سازمان‌های مردم‌نهاد و شخصیت‌هایی که از خوان بی‌دریغ شهرداری بهره‌مند هستند، را به صورت کامل و شفاف در اختیار رسانه‌ها و مردم قرار دهید تا همگان دریابند استدلال شما تا چه حد منطبق بر واقعیت است و چه اندازه از این امکانات در اختیار کدام جناح و گروه است؟ در ثانی، یک استاد دانشگاه یا محقق یا متفکر بسیجی و حزب‌الهی و غیرهمسو با جریان فکری حاکم بر خانه اندیشمندان اعلام کند از حضور او در این خانه جلوگیری شده است! خانه اندیشمندان متعلق به هیچ شخصُ سازمانُ نهاد و جریانی نیست، اصولا برخلاف نگاه کنونی حاکم بر شهرداری تهران، در چنین محافلی خبری از حذف و طرد و گزینش و برخوردهای تانکی نیست، بلکه از معدود پاتوق‌های فرهنگی و علمی است که در این وانفسای ناامیدی و دلسردی می تواند امید را در دل دوستداران وطن زنده نگه دارند، به جرات می‌توان گفت هیچ کشوری این گونه با نخبگان و فرهیختگان و بزرگان فکری و علمی خود سر جنگ و دعوا ندارد که امروز عده‌ای با ادعای انقلابی این چنین کمر همت بر ناامیدی مردم بسته‌اند. حوزه فرهنگ زمین جولان دادن تانک‌ها نیست، بلکه برعکس باتلاقی آن خواهد بود.