محصول تک صدایی و افول منطق گفتمان در جامعه

آفتاب زالگرس به نقل از روزنامه همدلی علی‌ خوشتراش (روزنامه‌نگار) نوشت:این روزها شاهد انتشار ویدئویی از هتاکی و رفتار زننده و خشونت آمیز رئیس دانشکده علوم اجتماعی در شبکه‌های مجازی هستیم که واکنش‌های زیادی را به همراه دارد. شخص یاد شده در این ویدئو آنچنان که مشهود است به سمت دانشجویان حمله‌ور می‌شود و به آنها فحش می‌دهد و الفاظی را به کار می‌برد که بار حقوقی بالایی دارد. اگر مدعی‌العموم در این رابطه ورود کند بی‌شک برای رئیس دانشکده گران تمام خواهد شد.
بحث ما در اینجا درباره بازتاب یا علت ماجرا نیست، بلکه در این رابطه است که چرا رئیس یک دانشکده به خود اجازه می‌دهد در یک جمع و فضای عمومی به دانشجویان حمله‌ور شود و فحاشی کند. ممکن است برخی مدعی شوند که فرد یاد شده نه براساس توانایی بلکه براساس یک سری روابط به چنین پستی رسیده و…. با وجود چنین ادعاهایی باز نمی‌توان به تحلیل چنین رفتار غیر متمدنانه‌ای از سوی رئیس یک دانشکده پرداخت؛ زیرا انتصاب افراد براساس نداشتن شایستگی دلیلی بر بروز این رفتارها نمی‌شود. چون جامعه چنین انتظاری از دانشگاهیان ندارد و هر شخصی که به منصبی رسیده بهتر از هر کس دیگری جنس انتظارات عمومی‌ را می‌شناند.
در ابتدای تحلیل باید متذکر شد که جنس و نوع هتاکی و فحش دادن مقام مسئولی چون رئیس دانشکده علوم اجتماعی را نباید با فحش دادن از سوی افراد عادی در سطح جامعه یکی دانست؛ زیرا این دو تحت تاثیر دو جریان متفاوت شکل می‌گیرد. وقتی افراد در سطوح بالا به خود اجازه هتاکی و فحش دادن به ارباب رجوع و نیروهای زیر دست می‌دهند، نمایانگر آن است که در آن گروه یا مجموعه تک‌صدایی حاکم است. همین تک‌صدایی وقتی باپرسشگری و مطالبه‌گری روبه‌رو می‌شود، هوشیاری و فهم خود را نسبت به پرسش از دست می‌دهد و ناشایستگی خود را آشکار می‌سازد. در چنین مواجهه‌ای بالادستان یا به یاوه‌گویی متوسل می‌شوند یا به فحاشی و خشونت عریان روی می‌آورند که این رفتارها نشان می‌دهد تک صدایی در برابر منطق گفتمان و پرسشگری راه دیگری ندارد.
مطالعات نشان داده وقتی در هر دوره‌ای از تاریخ منطق گفتمان، توسط تک‌صدایی به عقب رانده شده، یاوه‌گویی، یاوه سرایی و یاوه‌نویسی جایگزین آن می‌شود. باید توضیح داد که منظور از یاوه در این نوشته به معنای لغوی آن نیست بلکه به معنای امر کج رفتارانه در زمان نبود منطق گفتمان و حاکمیت تک‌صدایی است.
اما نباید جنس فحاشی و هتاکی زیردستان و افراد کف جامعه را نسبت به یک امری که به آنها تحمیل می‌شود با رفتار بالادستان قیاس کرد و هم‌جنس دانست، زیرا در این مورد افراد وقتی می‌بینند تک‌صدایی ممکن است برای توجیه خود هر گونه منطق گفتمان زیردستان خود را به نفع خود مصادره کند، به فحش دادن و هتاکی روی می‌آورند، چون می‌‌دانند فشار اهرم‌های اخلاقی اجازه مصادره را به تک‌صدایی نمی‌‌دهد. ولی در مورد رئیس دانشکده علوم اجتماعی می‌بینیم که شخص یاد شده حتی اهرم‌های اخلاقی را شکسته و رفتاری ناشایست از خود بروز داده که به نظر می‌رسد در صورت ورود مدعی‌العموم به موضوع تاوانش را بدهد.