بخشو کیست ؟

آفتاب زاگرس به نقل از ایسنا «بخشو» یا همان «جهانبخش کردی‌زاده» فردی است که به واسطه نوع تبلیغات رسانه‌ای که در آن زمان برایش صورت گرفت و پایبندی‌اش به اصالت‌های آوازی در نوحه و آواز ماندگار شد.

می‌گویند جهانبخش کردی‌زاده را در خانه «بخشی» صدا می‌زدند تا اینکه نامش در تیتراژ فیلم «اربعین» ساخته ناصر تقوایی «بخشو» قید شد، با وجود اینکه او به هیچ عنوان از این اسم خوشش نمی‌آمد…کردی‌زاده صاحب سبکی خاص و صدایی استثنایی در عزاداری و سینه‌زنی سنتی بوشهر بود. او همچنین موجب معرفی این نوع و شیوه عزاداری در ایران و جهان شد.

اگرچه سال‌ها از درگذشت مرد شماره یک نوحه‌خوانی بوشهر می‌گذرد و بعد از او نوحه‌خوانان زیادی پا در مرکز حلقه‌های سینه‌زنی گذاشتند اما هرگز نتوانستند قله‌هایی را که جهانبخش کردی‌زاده در نوحه‌خوانی درنوردید، فتح کنند.

او نوحه‌خوانی بود که بنابر آنچه پسرش علیرضا کردی‌زاده به ایسنا گفته، بعد از فوتش خاطرات و داستان‌های غیرواقعی زیادی نقل شد؛ از چگونگی خوانندگی او تا مطرح شدن نام استادانی که اصلا وجود نداشتند.

«جهانبخش کردی‌زاده هیچ استادی در نوحه‌خوانی نداشت و همه عملکردهای خوبش ناشی از استعداد ذاتی و هوش موسیقیایی خودش بود. تنها آقای مهیمنیان‌پور نوحه‌ها را در اختیار پدرم می‌گذاشت.»

این نوحه‌خوان فردی بود که در سال ۱۳۵۴ فوزیه مجد و محمدرضا لطفی برای تهیه یک نوار از آیین عزادارای با حضور او به بوشهر رفتند و حسام‌الدین سراج نیز به فرزندان او گفته بود: «پدر شما یک استثنا بود. فردی که یک گوش موسیقیایی قوی داشته، و در اجرا نیز خارج از دستگاه (فالش) نمی‌خوانده. بسیاری از اساتید سعی داشتند که با تقلید از پدر شما، شروه‌خوانی یا دشتی‌خوانی را با آن ریتم، آهنگ و گام اجرا کنند، اما موفق نبودند.»

اکنون که ایام سوگواری محرم فرارسیده، نگاهی خواهیم داشت به چاووشی‌خوانی کردی‌زاده که در چهارگاه خوانده شده است.

چاووشی یا چاوشی (در زبان محلی چوش)، آواز مذهبی شیعی به‌ویژه بدرقه یا پیشواز زائران اماکن زیارتی است. رسم چاوش‌خوانی برای زائرین کربلا یا مشهد از دوره صفویان و قاجاریان مرسوم شده و در سده اخیر مورد توجه فراوان قرار گرفته است.

چاووش‌خوانی به‌طور معمول در دستگاه «چهارگاه» از موسیقی ردیف ایرانی است و بدون همراهی ‌ساز، اجرا و به‌طور معمول توسط چند نفر خوانده می‌شود. دو یا چند خواننده اشعار چاووشی را با آوازی مشخص بین یکدیگر مبادله می‌کنند و به هم جواب می‌دهند. حتی ممکن است زنان نیز در این هم‌خوانی با مردان همراه شوند.