علت آسیب های اجتماعی در نوجوانان عدم آگاهی آن ها از تفاوت نیازهای واقعی با خواسته های کاذب است

آفتاب زاگرس؛یکی از علت های اصلی ایجاد آسیب های اجتماعی مانند اعتیاد،رابطه با جنس مخالف،خودکشی،نزاع و تبعیت ضعیف از مدرسه در نوجوانان عدم شناخت و آگاهی داشتن فرد از تفاوت نیازهای واقعی با خواسته های کاذب است.
نیازهای واقعی به نیازهایی گفته می شوند که بستر لازم برای شکوفایی استعدادهای معنوی و مادی را برای ما فراهم کند و نیازهای کاذب به نیازهایی گفته می شود که هر چند به ظاهر به نظر می رسد برای ارضاء روانی و جسمانی ما لازم است اما گاها هیچ فایده ای ندارند و اکثرا زمینه های رشد ما را نیز می گیرند.
از جمله نیازهای واقعی مادی می توان نیاز به تغذیه،سرپناه و تولید مثل را نام برد که به آن ها نیازهای اولیه می گویند و از جمله نیازهای معنوی واقعی ما می توان نیاز به تایید اجتماعی و طبق هرمِ معروف مازلو نهایتا نیاز به خودشکوفایی را نام برد.
اما مهمترین چیزی که می تواند انجام یک رفتار را در نوجوان ترغیب کند انگیزه وی از انجام آن رفتار است،نوجوانان به علت هیجانی بودن، معمولا به دنبال انجام رفتارهایی هستند که از نظر روانی و سیستم پاداش دهی مغز، فوری آن ها را ارضاء کند و چون از نظر فیزیولوژیکی ، ساختار مغز نوجوان به گونه ای است که قسمت برنامه ریزی و واقعیت نگری آن ضعیف است پس مثلا هنگام برخورد با یک مسئله به صورت سریع و بدون فکر کردن ، یعنی تکانشی به آن پاسخ مثبت می دهد زیرا همانطور که در ابتدا عرض کردم از تفاوت نیازهای واقعی با خواسته های کاذب آگاهی ندارد.
برای به دست آوردن این آگاهی ترسیم یک الگو ، لازم و ضروری است الگویی که با بایدها و نباید هایی همراه باشد که این مهم به جهان بینی فرد بستگی دارد و برای تعیین جهان بینی ابتدایی ترین مسئله شناخت خود به عنوان یک انسان است.
شکل گیری جهان بینی نوجوان به عواملی مانند : تاثیری که وی از کودکی تا کمی پس از بلوغ از خانواده می گیرد،تاثیری که اجتماعی کمی بزرگتر از خانواده یعنی مدرسه و جمع دوستان بر او می گذارد،و استعدادهای ذاتی و ویژگی های فیزیولوژیکی نوجوان، بستگی دارد.
مثلا یک نوجوان که در سن ۱۷ سالگی در نزاع های دسته جمعی شرکت می کند ممکن است همان خمیری نرم بوده باشد که در سن مثلا ۴ سالگی نیاز به استقلال او توسط مادر یا پدر سرکوب می شد برای پیشگیری از این چنین مشکلات احتمالی ، وظایف والدین آگاهی از شکل گیری مراحل رشد روانی-عاطفی از نوزادی تا سن بلوغ فرزند خود است.
اما وظایف نوجوان برای بدست آوردن این آگاهی چیست؟
نوجوان در جستجوی شناخت خود باید به دنبال هدف از زیست خود در این دنیا باشد و در واقع هدفی برای خود تعیین کند،نوجوان باید بداند وجود او از دو بُعد روحانی و جسمانی تشکیل شده است،نوجوان باید بداند که این بعد روحانی او هست که جاودانه می ماند،نوجوان باید گرایش و امیال خود را بشناسد،نوجوان باید بداند آزاد و مختار خلق شده است،نوجوان باید بداند توانایی و قدرتی بی انتها دارد و در انتها نوجوان باید بداند همیشه می تواند متحول شود.
در گذشته دور برای رسیدن به کمال، انسان از دستورات دین پیروی می کرد و بعدا ها دستورات علمی نیز کم کم به دستورات دینی اضافه شد،و امروزه با پیشرفت بسیار چشمگیر علم اما ما شاهد زیاد شدن آسیب های اجتماعی در نوجوانان هستیم، دلیل چیست؟ به نظر می رسد در عصر علم و تکنولوژی ،نوجوان از گم کردن مسئله ای به نام معنا رنج می برد، آری در قرن بیست و یکم هستیم که تا میلیاردها کیلومتر آن ور تر از کره زمین را با یک تلسکوپ مشاهده می کنیم ولی به قول حضرت مولانا :

ای نسخهٔ نامه ی الهی که توئی
وی آینه ی جمال شاهی که توئی

بیرون ز تو نیست هرچه در عالم هست
در خود بطلب هر آنچه خواهی که توئی
در پایان از مردم عزیز ، با اصالت و دغدغه مند شهرستان بهمئی ابتدا به عنوان یک شهروند عادی و سپس به عنوان یک کارشناس روانشناسی بالینی می خواهم بیایید فرهنگ مراجعه به روانشناس و مشاور را برای کمک به خود و شهرمان ترویج دهیم نظر شخصی این حقیر این است کسانی به روانشناس مراجعه می کنند که از مرتبه تفکراتی بالایی برخوردارند زیرا معتقدند اهمیت دادن به مسائل مربوط به روان و ذهن، بسیار ضروری است.
در پناه حق، مولا علی نگهدارتان

احمد دانایی روانشناس بالینی

۱۴۰۱/۰۵/۲۰