حملات اسرائیل در ترازوی حقوق بین‌الملل

آفتاب زاگرس، ولی الله شجاع پوریان کارشناس ارشد حقوق بین الملل نوشت : حملات غیرانسانی رژیم اشغالگر قدس در چند روز گذشته به غزه علاوه بر تعارض با اخلاق، وجدان و انسانیت، تناقض آشکار با اصول و موازین حقوق بین‌الملل، حقوق کیفری بین‌المللی و حقوق بین‌الملل بشردوستانه دارد؛ توضیح اینکه حقوق بین‌الملل بشردوستانه (IHL) روابط میان دولت‌ها، سازمان‌های بین‌المللی و سایر نهادهای مشمول حقوق بین‌الملل را تنظیم می‌کند و شامل قواعدی است که در درگیری‌های مسلحانه به دلایل بشردوستانه از افرادی که در جنگ دخالت ندارند، حمایت می‌کند و از قریب یک قرن و نیم گذشته به مرور ذیل دو شاخه کلی ژنو و لاهه تنظیم شده، به صورت مختصر به برخی از این اصول و قواعد اشاره می‌شود:
۱- در حقوق بین‌الملل و بشردوستانه آمده که: « به هرکس حمله نکن، به هر جا حمله نکن، در هر زمان حمله نکن، به هرچیز حمله نکن.» مطابق مقررات حقوق بین‌الملل بشردوستانه، از قبیل اعلامیه سنت‌پترزبورگ در سال ۱۸۶۸ و یا پروتکل ژنو در ۱۹۲۵ حتی در صورت وقوع مخاصمه مسلحانه، اعم از بین‌المللی و داخلی، طرفین مخاصمه در انتخاب روش‌ها و ابزار مورد استفاده در جنگ نامحدود نیستند، بلکه روش‌های جنگى که صدمات بی‌مورد وارد ساخته و صدمات غیرعادی را فراهم آورد، ممنوع است؛ هرچند از سلاح‌های مجاز استفاده شود، استفاده اسرائیل از موشک‌های غول‌پیکر و انتشار فسفر سفید در منطقه غزه تناقض آشکار با این اصل حقوق بشری دارد.
۲- بر طبق اساس‌نامه دیوان بین‌المللی کیفری، حمله عمدی به جمعیت غیرنظامی و یا به افراد غیرنظامی که در نبردها مشارکت مستقیم ندارند، دستور جابه‌جایی سکنه غیرنظامی، حمله به اموال و اشیای غیرنظامی شامل: ساختمان‌ها، مواد، واحدها و وسایل نقلیه بهداری و پرسنل پزشکی، ساختمان‌هایی که برای مقاصد مذهبی، آموزشی، هنری، علمی یا امور خیریه استفاده می‌شوند و نیز بناهای تاریخی، بیمارستان‌ها و مکان‌های نگهداری بیماران و مجروحان، ممنوع است؛ در سال‌های ۱۹۵۴ و ۱۹۹۹ حتی مصوباتی برای ممنوعیت حمله به مراکز فرهنگی نیز در طول مخاصمه تصویب شد، حمله رژیم صهیونیستی به بیمارستانی در غزه و سایر نقاط غیرنظامی تناقض آشکار با این اصل حقوقی است.
۳- بر اساس اصل ممنوعیت حمله به غیرنظامیان و اموال غیرنظامی، ماده ۵۳ کنوانسیون چهارم ژنو، رژیم صهیونیستی را به عنوان یک نیروی اشغالگر در غزه از تخریب اموال فلسطینی‌ها منع کرده‌است، درحالی‌که این رژیم عمدا با بمباران هوایی، آتش توپخانه‌ها موجب تخریب گسترده اموال غیرنظامیان و اماکن غیرنظامی و خانه‌های مسکونی در نوار غزه شده است که این اقدام بر اساس ماده ۱۴۷ کنوانسیون چهارم ژنو و ماده ۸ اساس‌نامه دیوان کیفری بین‌المللی جنایت جنگی قلمدادمی‌شود.
۴- مطابق مقررات کنوانسیون‌های مربوط به حقوق بین‌الملل بشردوستانه لاهه و ژنو و پروتکل‌های آنها، اسرائیل وظیفه داشت بین اهداف نظامی و شخص نظامی و اهداف غیرنظامی و شخص غیرنظامی تفکیک قایل شود، اما این رژیم با اقداماتی همچون قطع آب برای شهروندان فلسطینی و اخلال در ارسال مواد غذایی و نیازهای ضروری از اعمال محدودیت بر غیرنظامیان برای اهداف جنگی استفاده می‌کند که تناقض آشکار با این اصل حقوقی است.

۵- در سال ۱۹۴۹، با تصویب کنوانسیون ژنو و الحاقیه‌های بعدی، چهارچوب کلی جدیدی برای کمک به نیازمندان در شرایط جنگی فراهم آمد. در سال ۱۸۶۴ در نخستین کنفرانس در شهر ژنو موافقت می‌شود که سربازانی که در جبهه زخمی شده‌اند را جمع‌آوری نمایند و به آن‌ها کمک‌های پزشکی برسانند و در سال‌های بعد نیز این مصوبه گسترده تر مورد بازبینی و تاکید قرار می‌گیرد، اما اسرائیل نه تنها امدادرسانی به مجروحان نظامی، بلکه مداوای غیرنظامیان را نیز با محدودیت مواجه کرده است.
۶- بر اساس دو اصل مراقبت از کودکان یعنی اصل ۳۸ کنوانسیون حقوق کودک مصوب ۱۹۸۹و الحاقیه دوم، کشورها، مطابق با تعهدات خود نسبت به قانون بین‌المللی بشردوستی در جهت حمایت از افراد غیرنظامی به هنگام جنگ‌های‌مسلحانه، تمام اقدامات عملی را برای تضمین حمایت و مراقبت از کودکانی که تحت تأثیر (‌عواقب) جنگ قرار گرفته‌اند به عمل خواهند آورد، بر این اساس کشورهای طرف کنوانسیون هرگونه اقدام عملی را جهت تضمین این که افراد کمتر از ۱۵ سال در مخاصمات مستقیماً شرکت نمی‌کنند، متقبل‌ می‌شوند.
در صورتی که رژیم صهیونیستی در روزهای گذشته و پیش از این نیز وحشیانه‌ترین رفتارها را در قبال کودکان اعمال کرده است.
مروری بر اصول و قواعد حقوق کیفری بین‌المللی حاکی از تناقض آشکار عملکرد رژیم اشغالگر قدس با بسیاری از قواعد و مصوبات این حوزه است، سکوت مجامع بین‌المللی و حقوقی ظلم آشکار به حقوق انسانی و اولیه فلسطینیان در این منازعه نابرابر است، شوربختانه گویی زور و قدرت همچنان کاربرد بیشتری نسبت به حقوق بین‌الملل در نظام جهانی و دنیای مدرن و پرادعای امروز دارد.